Page 36 - Budowniczy Nr2

PrAWO

Anna Żak, dr nauk prawnych, mgr inż.
Dlaczego ustawa o ochronie zabytków

nie nadąża za Prawem budowlanym?

(część II)

Rozpoczynając kolejne rozważania na temat niedo- W praktyce organów ochrony zabytków wygląda to
skonałości przepisów ustawy o ochronie zabytków tak, że Inwestor chcąc np. dokonać istotnych (z punk-
i opiece nad zabytkami, w odniesieniu do najbliższej tu widzenia Prawa budowlanego) zmian w projekcie
nam Inżynierom ustawy Prawo budowlane, przypo- zagospodarowania działki lub terenu oraz zmian pro-
mnę pokrótce swój poprzedni artykuł, publikowany jektu architektoniczno-budowlanego, który został
w Biuletynie, w szczególności tezy i wnioski w nim zatwierdzony ostateczną decyzją o pozwoleniu na
podniesione. budowę, a wcześniej projekt ten stanowił załącznik
Zgodnie z zasadą trwałości, określoną w art. 16 ust. 1 do decyzji wojewódzkiego konserwatora zabytków,
Kodeksu postępowania administracyjnego, decyzje, jest zobligowany do uzyskania decyzji o zmianie po-
od których nie służy odwołanie w administracyjnym zwolenia na budowę, w trybie art. 36a Prawa budow-
toku instancji lub wniosek o ponowne rozpatrzenie lanego. Do wniosku winien załączyć m.in. projekt
sprawy, są ostateczne. Uchylenie lub zmiana takich zagospodarowania działki lub terenu oraz projekt
decyzji, stwierdzenie ich nieważności oraz wznowie- architektoniczno-budowlany obejmujący te zmiany
nie postępowania może nastąpić tylko w przypad- oraz decyzję wojewódzkiego konserwatora zabytków
kach przewidzianych w kodeksie lub ustawach szcze- o pozwoleniu na wykonanie prac, będących przed-
gólnych. miotem zmian w stosunku do pierwotnych projek-
W myśl art. 163 kpa, regulacja prawna określona tów. Organ ochrony zabytków nie mając narzędzia
w art. 36a ust.1 Prawa budowlanego mieści w sobie do zmiany pozwolenia, wydanego na podstawie
normę szczególną w stosunku do ogólnej regulacji art. 36 ust. 1 u.o.z.o.z. oraz z obawy przed sytuacją,
zawartej w art. 155 kpa i zgodnie z zasadą lex specia- w której w obiegu prawnym funkcjonowałyby dwie
lis derogat legi generali stanowi wyłączną podstawę odrębne i kolidujące ze sobą decyzje konserwator-
do zmiany ostatecznej decyzji o pozwoleniu na bu- skie (obejmujące projekt pierwotny i projekt zmie-
dowę. Chcąc więc dokonać istotnego odstąpienia od niony stanowiący załącznik do wniosku o zmianę po-
zatwierdzonego projektu zagospodarowania działki zwolenia na budowę), wygaszają pierwotną decyzję
lub terenu oraz projektu architektoniczno-budow- konserwatorską (na podstawie art. 162 § 1 pkt 1 kpa),
lanego lub innych warunków pozwolenia na budo- na wniosek Inwestora, a następnie wydają nową, na
wę, inwestor musi uzyskać w istocie nową decyzję, podstawie art. 36 ust. 1 u.o.z.o.z., której załącznikiem
ograniczoną tylko do tych aspektów inwestycji, które są zmienione projekty. W toku postępowania o wy-
mają ulec zmianie. gaszenie pierwotnego pozwolenia konserwatorskie-
Postępowanie w sprawie zmiany pozwolenia na bu- go oraz o wydanie nowego pozwolenia Inwestor jest
dowę wszczynane jest w nowej sprawie w stosunku zmuszony do wstrzymania wszelkich prac, co kom-
do rozstrzygniętej wcześniej decyzją o pozwoleniu na plikuje i wydłuża procedurę.
budowę i ograniczone merytorycznie tylko do zakre- Istnieje zatem silna potrzeba wprowadzenia do usta-
su dokonywanej zmiany projektu zagospodarowa- wy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami od-
nia działki lub terenu oraz projektu architektonicz- powiednika art. 36a Prawa budowlanego, niemniej
no-budowlanego i decyzji o pozwoleniu na budowę. należałoby również wprowadzić przepisy uzupełnia-
Niemniej należy podkreślić, że inwestycja trwa i jest jące, dotyczące kwalifikacji istotnego odstąpienia
realizowana (bez potrzeby wstrzymywania robót od projektów/programów prac, będących załączni-
budowlanych czy budowy). o ile nie dotyczy zakre- kiem do pozwolenia konserwatorskiego (na gruncie
su zmian, które zamierzamy dokonać w stosunku do u.o.z.o.z. nie istnieje instytucja zatwierdzenia projek-
pierwotnego pozwolenia i projektu budowlanego. tu bądź programu prac konserwatorskich!).
Na gruncie przepisów ustawy o ochronie zabytków
i opiece nad zabytkami nie ma odpowiednika art. Kolejną instytucją, która istnieje na gruncie Pra-
36a Prawa budowlanego. Jeżeli w toku prowadze- wa budowlanego, w art. 40 – a brak jej w ustawie
nia prac objętych pozwoleniem konserwatorskim o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami – jest
zaistnieją przyczyny skutkujące koniecznością zmia- przeniesienie decyzji o pozwoleniu na rzecz innego
ny tej decyzji (choćby w niewielkim zakresie), np. In- podmiotu, jeżeli przyjmuje on wszystkie warunki za-
westor postanowi wprowadzić zmiany w projekcie, warte w tej decyzji oraz złoży oświadczenie o posia-
który stanowił załącznik do ostatecznej decyzji wo- danym prawie do dysponowania nieruchomością na
jewódzkiego konserwatora zabytków, organ nie ma cele budowlane (w przypadku pozwoleń konserwa-
prawnych możliwości do takiej zmiany. Wiąże się to torskich podmiot jest obowiązany do przedłożenia
najczęściej z obowiązkiem uzyskania nowego po- dokumentu potwierdzającego takie prawo).
zwolenia konserwatorskiego (por. wyrok NSA z dnia 6 Przepisy art. 40 Prawo budowlane regulują proce-
marca 2012 r., Sygn. akt II OSK 86/11, LEX nr 1138217). durę przeniesienia pozwolenia na budowę na inny

36 Lipiec – grudzień 3-4/2024 (95-96)